Δουλειά με τον τύπο

Στον αγγλο-σαξωνικό κόσμο των επιχειρήσεων υπάρχει σαφής διάκριση ανάμεσα σε «public affairs»  και «public relations». Υπάρχουν διαφορετικά τμήματα στο εσωτερικό των εταιρειών για κάθε μία από τις δύο λειτουργείες, όπως και διαφορετικές συμβουλευτικές εταιρείες που ειδικεύονται στο πρώτο ή στο δεύτερο. Η διάκριση αυτή έχει εισαχθεί και στο γαλλόφωνο κόσμο («conseil en affaires publiques» και «agences de communication») και βασικά σε όλη την ΕΕ. Η πρώτη λειτουργία (public affairs) έχει να κάνει με την επικοινωνία με τους κρατικούς φορείς (πολιτικούς και διοικητικούς) κι έχει ως αντικείμενο τη νομοθεσία και τη δημόσια πολιτική. Με άλλα λόγια, «public affairs» = λόμπινγκ. Η δεύτερη λειτουργία (public relations) έχει να κάνει με τη διαμόρφωση της γνώμης του ευρύτερου κοινού, πχ. χάριν για μια εταιρεία, και γειτνιάζει με τον τομέα της διαφήμισης, αφού ως τελικό αντικείμενο έχει τη διάθεση του κοινού να καταναλώσει το προϊόν της εν λόγω εταιρείας. Κατά κανόνα, λοιπόν οι σχέσεις μια ομάδας συμφερόντων με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης (ΜΜΕ) είναι στη σφαίρα των public relations. Μέσω διαφημίσεων, χορηγιών, ανθρώπων ειδικά καταρτισμένων για να απευθύνονται στα ΜΜΕ, εταιρείες, ομαδοποιήσεις εταιρειών και συχνά και ΜΚΟ προσπαθούν να δημιουργήσουν μια θετική εικόνα για τον εαυτό τους στο ευρύ κοινό.

Υπάρχει όμως και το κομμάτι αυτό του τύπου που δεν απευθύνεται στο ευρύ κοινό αλλά περισσότερο στις οικονομικές και πολιτικές ελίτ. Σε αυτή την κατηγορία ανήκει ο οικονομικός τύπος με τους Financial Times του Λονδίνου ως την απόλυτη αναφορά. Υπάρχουν και διάφορα μέσα που ειδικεύονται στην κάλυψη της επικαιρότητας των θεσμών της ΕΕ (Euractiv, Agence Europe κλπ.), με το Politico αν είναι έχει τη μεγαλύτερη δημοσιογραφική ομάδα και τη μεγαλύτερη αναγνωσιμότητα.

Τα μεγαλύτερα λόμπι αλληλεπιδρούν με τα ΜΜΕ αυτά και επεξεργάζονται διάφορες τακτικές για τη θετική απεικόνισή τους σε αυτά. Οι διαφημίσεις  και οι πληρωμένες καταχωρήσεις είναι ανάμεσα στα κλασσικά εργαλεία που χρησιμοποιούν (στοχεύοντας πάντα στον επηρεασμό της δημόσιας πολιτικής). Στα μέσα όπως το Politico και του EurActiv, έρχεται να προστεθεί το εργαλείο της κοινής διοργάνωσης εκδηλώσεων. Η τελευταία αποτελεί βασική πηγή εσόδων στο επιχειρηματικό μοντέλο (business model) αυτών των μέσων, κάτι που σημαίνει ότι υπάρχει μια δομική εξάρτησή τους από τα λόμπι. Στις παρακάτω εικόνες βλέπουμε επίσης ειδικά ένθετα ή αναρτήσεις που συντάσσονται από την οργάνωση που τα χρηματοδοτεί (sponsored content https://www.politico.com/sponsor-generated-content/)

Ο EU Observer  αποτελεί εξαίρεση καθότι το οικονομικό του μοντέλο βασίζεται στις συνδρομές και δεσμεύεται «να μη δεχτεί ποτέ οικονομική στήριξη από τις βιομαχανίες καπνού και όπλων ή από οποιαδήποτε άλλη οντότητα, δημόσια ή ιδιωτική που δε σέβεται την πλήρη ανεξαρτησία της δημοσιογραφίας μας».

Σε κάθε περίπτωση, τα τμήματα κι εταιρείες public affairs χρησιμοποιούν κι αυτά τον τύπο, άλλοτε σε συνεργασία με τμήματα  κι εταιρείες public relations κι άλλοτε αυτόνομα. Τα εταιρικά λόμπι δουλεύουν περισσότερο με τον εξειδικευμένο τύπο, ενώ τα ΜΚΟ και τα συνδικάτα είναι αυτά που κατά κανόνα θα απευθυνθούν στο γενικό τύπο, διαθέτοντας κάποιον «υπεύθυνο τύπου», αλλά όχι ολόκληρη ομάδα «public relations». Όλες οι οργανώσεις χρειάζονται κάποιες στιγμές να γράψουν και να αποστείλουν κάποιο «δελτίο τύπου», αλλά με μεγαλύτερη συχνότητα οι πιο αδύναμες που βασίζονται στη δημιουργία εξωτερικής πίεσης προς τους λήπτες αποφάσεων. Όλων των ειδών οι παρεμβάσεις μέσω των ΜΜΕ έχουν περισσότερο να κάνουν με τη δημιουργία ενός γενικού κλίματος, παρά με την πραγματοποίηση μιας κάποιας πολύ λεπτομερειακής τροποποίησης σε κάποια ευρωπαϊκή νομοθεσία.