Κατηγορίες ομάδων συμφερόντων στην ΕΕ

Οι 5.000 οργανώσεις με μόνιμη παρουσία στις νομοπαρασκευαστικές διαδικασίες της ΕΕ μπορούν να χωριστούν στις δέκα παρακάτω κατηγορίες :

 

Κατηγορία

Αριθμός οργανώ-σεων

Έξοδα σε εκ. € ανά έτος

Ποσοστό των συνολικών εξόδων λόμπινγκ

Συναντήσεις με Επιτροπή

2019-2024

Κάρτες εισόδου το ΕΚ

Οργάνωση με μεγαλύτερο προϋπολογισμό

Πολυεθνικές  62.6%

Σύνδεσμοι Εταιρειών

1400

442

30,5%

5748

1701

CEFIC[1]

Γραφεία λόμπινγκ συγκ. εταιρειών

1080

581

40%

7223

1443

Meta

Συμβουλευτικές λόμπινγκ

340

167

11,5%

651

1239

Fleishman-Hillard

Δικηγορικές

110

10

1%

43[2]

53

Alber & Geiger

Think Tanks

200

17

1%

906

174

Friends of Europe

Άλλα συμφέροντα

ΜΚΟ

1400

128

9%

5104

1648

EEB[3]

Συνδικάτα

300

70

5%

853

281

ETWF[4]

Επαγγελματικές ενώσεις

80

19

1%

228

75

CFA Institute[5]

Αυτοδιοίκηση

70

10

1%

139

64

CCRE[6]

ΜΜ Επιχειρήσεις, Συνεταιρισμοί κλπ.

20

12

1%

225

40

BVR[7]

 

Οι πέντε πρώτες κατηγορίες που εκπροσωπούν τα συμφέροντα των μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών (ανάμεσά τους ελάχιστα μόνο think tank είναι συνδεδεμένα με άλλου τύπου συμφέροντα) αποτελούν το 62,6% των οργανώσεων και διενεργούν το 69% των συναντήσεων με την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Έχουν επίσης το 69% των μόνιμων καρτών εισόδου στου Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ). Ξοδεύουν το 81,5% των χρημάτων που ξοδεύονται συνολικά ετησίως στο λόμπινγκ[8], καθότι προσφέρουν τους υψηλότερους μισθούς στους λομπίστες τους (συχνά μεγαλύτερους αυτών των επικεφαλής της Επιτροπής ή των ευρωβουλευτών), οργανώνουν πολυτελείς εκδηλώσεις και παραγγέλνουν πλήθος μελετών και άλλων υπηρεσιών (πχ. επικοινωνίας) σε εξωτερικούς συνεργάτες. Οι πολυεθνικές εταιρείες υπερ-εκπροσωπούνται και στις ομάδες εμπειρογνωμόνων [hyperlink https://lobbyingeu.kopenaccess.gr/index.php/proetoimasia-nomothetikis-protasis/ ] που δημιουργεί η Επιτροπή.

Το ότι οι συμβουλευτικές έχουν το 18,4% των καρτών εισόδου στο ΕΚ ενώ αποτελούν μόλις το 6.8% όλων των οργανώσεων είναι ενδεικτικό του είδους των υπηρεσιών που προσφέρουν : εντατική παρακολούθηση των κοινοβουλευτικών διαδικασιών με καταγραφή και των ψηφοφοριών που δεν καταγράφονται ονομαστικά με μέτρημα και καταγραφή χεριών και δυνατότητα άμεσης παρουσίας σε συνάντηση για λογαριασμό οποιουδήποτε πελάτη.

Πέρα από την κατηγοριοποίηση ανά είδος εκπροσωπούμενου συμφέροντος, οι ομάδες συμφερόντων με μόνιμη παρουσία σε επίπεδο ΕΕ μπορούν να κατηγοριοποιηθούν και με βάση τον ετήσιο προϋπολογισμό (κύκλο εργασιών για συμβουλευτικές και δικηγορικές) του ευρωπαϊκού λόμπινγκ τους. Με βάση το κριτήριο αυτό, ξεχωρίζει ένα πυρήνας 200 περίπου οργανώσεων που ξοδεύει πάνω ένα εκατομμύριο € το χρόνο η κάθε μια τους (το 4% περίπου των 5.000 οργανώσεων). 180 περίπου από αυτές τις 200 οργανώσεις (ή το 90%) του σκληρού πυρήνα εκπροσωπούν πολυεθνικές εταιρείες και διενεργούν το 21% όλων των συναντήσεων και των 5 000 οργανώσεων με τους υψηλόβαθμους της Επιτροπής. Με άλλα λόγια, 180 οργανώσεις των πολυεθνικών αποτελούν το 3,6% όλων των οργανώσεων που κάνουν λόμπινγκ στις Βρυξέλλες, αλλά διενεργούν το 21% των συναντήσεων με την Επιτροπή.

Η σαφής υπεροχή των εταιρικών λόμπι σε όλους τους δείκτες αναδεικνύει τη βασική αντίφαση του λόμπινγκ στην ΕΕ : ενώ νομιμοποιείται ως ένα κανάλι « συμμετοχικής δημοκρατίας »[9] που έρχεται να αντισταθμίσει το έλλειμα αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, στην πράξη αποτελεί ένα κανάλι υπέρ-εκπροσώπησης της ισχνής κοινωνικής μειοψηφίας των διευθυντών και μετόχων των πολυεθνικών εταιρειών[10] και υπό-εκπροσώπησης της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών που με κανένα τρόπο δεν εκπροσωπούνται από τα εταιρικά λόμπι.

 

[1] Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Χημικής Βιομηχανίας

[2] O ιδιαίτερα χαμηλός αυτός αριθμός οφείλεται στο ότι σπανίως δηλώνεται η παρουσία των δικηγορικών που συνοδεύουν πελάτες τους σε συναντήσεις, ενώ το 40% περίπου των δικηγορικών που είναι ενεργές στο λόμπινγκ στην ΕΕ παραμένουν αδήλωτες.

[3] European Environmental Bureau

[4] European Transport Workers’ Federation

[5] Ένωση επαγγελματιών που εργάζονται στο χώρο των επενδύσεων

[6] Conseil des Communes et Regions d’Europe (Συμβούλιο Δήμων και Περιφερειών της Ευρώπης)

[7] Bundesverband der Deutschen Volksbanken und Raiffeisenbanken (Ομοσπονδιακή οργάνωση γερμανικών λαϊκών τραπεζών και πιστωτικών ενώσεων με βάση το μοντέλο του Friedrich Wilhelm Raiffeisen)

[8] Για τις ΜΚΟ, τα think tanks και την Αυτοδιοίκηση στον πίνακα παραθέτεται η εκτίμηση των ετήσιων εξόδων τους λόμπινγκ και όχι ο συνολικός ετήσιος προϋπολογισμός των εν λόγω οργανώσεων που ζητείται από το Μητρώο από το Σεπτέμβριο του 2021 (για περισσότερες εξηγήσεις δείτε το κεφάλαιο «Οι μεγαλύτερες οργανώσεις στο Μητρώο και στην πραγματικότητα» του παρόν κειμένου)

[9] Οι μετέχοντες της ευρωπαϊκής νομοπαρασκευαστικής διαδικασίας συχνά την αντιλαμβάνονται ως μια «χαμπερμασιανή διαβουλετική δημοκρατία» [Συνέντευξη με στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και πρώην στέλεχος Μόνιμής Αντιπροσωπείας Κράτους Μέλους, Βρυξέλλες, 19/11/2019], έστω κι αν αυτή δε πληροί ακριβώς τις προϋποθέσεις που τίθενται στην περιγραφή του Γερμανού φιλοσόφου [Jürgen Habermas, Droit et démocratie : entre faits et normes, Gallimard, Paris 1997]

[10] Μόλις το 10% των νοικοκυριών στην ΕΕ κατέχουν εταιρικές μετοχές [European Cental Bank Household Finance and Consumption Survey: Results from the Second Wave, December 2016]