Εργαλειοθήκη Εκπροσώπησης Συμφερόντων

Οι οδηγίες που δίνονται στις ενδιαφερόμενες οργανώσεις στο Μητρώο Διαφάνειας της ΕΕ, ορίζουν ως λόμπινγκ τις παρακάτω δραστηριότητες:

  • «διοργάνωση ή συμμετοχή σε συνεδριάσεις, διασκέψεις ή εκδηλώσεις,
  • συμμετοχή σε διαβουλεύσεις ή ακροάσεις,
  • διοργάνωση εκστρατειών επικοινωνίας, δημιουργία πλατφορμών και δικτύων ή ανάληψη πρωτοβουλιών σε επίπεδο βάσης,
  • προετοιμασία ή ανάθεση εγγράφων πολιτικής και θέσης, τροποποιήσεων, δημοσκοπήσεων, ερευνών κλπ.»

Ακολουθούν λοιπόν μια αρκετά ευρεία ερμηνεία του λόμπινγκ, πολύ ευρύτερη πχ. από αυτή που περιέχεται στον αμερικανικό νόμο για το λόμπινγκ (Lobbying Disclosure Act 1995, recital 8), ο οποίος λογίζει ως λόμπινγκ μόνο την απευθείας και μη δημόσια προφορική και γραπτή επικοινωνία με τη νομοθετική και εκτελεστική εξουσία. Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, ο ορισμός του Μητρώου της ΕΕ περιλαμβάνει και τις δραστηριότητες κινητοποίησης της «κοινής γνώμης»,  τη συγκρότηση δικτύων μεταξύ διαφορετικών οργανώσεων αλλά και την εκπόνηση ερευνών που γίνονται με απώτερο σκοπό τον επηρεασμό των νομοθετικών ή εκτελεστικών αποφάσεων.

Υπάρχουν ωστόσο πολλές δραστηριότητες των λόμπι που δεν καλύπτονται ούτε από τον ορισμό του Μητρώου Διαφάνειας της ΕΕ. Η σημαντικότερη από αυτές, καθότι σχεδόν καθημερινή, είναι η οργανωμένη και συνεχής παρακολούθηση της λειτουργίας των θεσμών και της διαδικασίας παραγωγής πολιτικών και νομοθεσίας. Αυτό το επονομαζόμενο «monitoring» αποτελεί προϋπόθεση κάθε έγκαιρης και στοιχειωδώς αποτελεσματικής γραπτής ή προφορικής επικοινωνίας με τους θεσμούς της ΕΕ. Οι οργανώσεις εκπροσώπησης συμφερόντων ξοδεύουν ένα σημαντικό κομμάτι των εργατοωρών τους στο monitoring.

Επίσης πέρα από τη συγκρότηση δικτύων μεταξύ οργανώσεων, ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της δουλειάς των λόμπι και των λομπιστών είναι η δημιουργία και καλλιέργεια επαφών μέσα και γύρω από όλους τους οργανισμούς της ΕΕ, αλλά και τις εθνικές διοικήσεις και τα εθνικά πολιτικά κόμματα. Αυτή συντελείται κατά την ανάπτυξη των άμεσων δραστηριοτήτων λόμπινγκ – που παραθέτονται αναλυτικά παρά κάτω – αλλά αναπτύσσεται και προσμετράται και αυτόνομα. Μπορεί για παράδειγμα ένας λομπίστας να πάει σε μια θεσμική συνεδρίαση (πχ. κοινοβουλευτική επιτροπή) ή σε ένα συνέδριο με αποκλειστικό σκοπό να κάνει κάποια/-ες επαφή/-ες, ενώ έχει μηδενικό ενδιαφέρον για το θέμα που συζητιέται. Επίσης, οι περισσότερες οργανώσεις διατηρούν και γενικές χαρτογραφήσεις με τις επαφές τους ανά θεσμό, εθνική διοίκηση και εθνικό κόμμα, ανεξάρτητα από συγκεκριμένες δημόσιες πολιτικές.

Τρίτη δραστηριότητα που διαφεύγει τόσο από τον αμερικανικό όσο κι από τον ευρω-ενωσιακό επίσημους ορισμούς του λόμπινγκ, είναι οι υπηρεσίες που παρέχουν οι ομοσπονδίες εταιρειών, συνδικάτων, ΜΚΟ ή άλλων ειδών οργανώσεων στις οργανώσεις-μέλη τους, ώστε να μπορούν να τις διατηρήσουν ως μέλη τους, αλλά και να τις αυξήσουν. Οι ομοσπονδίες αποτελούν ένα σχεδόν πλειοψηφικό ποσοστό του συνόλου των περίπου 5.000 οργανώσεων που παρεμβαίνουν ουσιαστικά σε επίπεδο ΕΕ.  Οι δραστηριότητες διατήρησης και εμπλουτισμού της βάσης μελών αφορούν τελικά την ενίσχυση του βαθμού νομιμοποίησης που μπορούν να διεκδικήσουν οι λομπίστες κατά τις επαφές τους με τους λήπτες αποφάσεων : πολύ συχνά αναφέρουν στην αρχή της συνάντησης ή του κειμένου τους, τον αριθμό άμεσων ή έμμεσων μελών,  το συνολικό κύκλο εργασιών ή τον αριθμό απασχολούμενων/εργαζομένων που «εκπροσωπούν». Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρησιμοποιεί κι αυτή συχνά τα νούμερα αυτά στις μελέτες επιπτώσεων της ώστε να δικαιολογήσει τη μία ή την άλλη επιλογή της. Οι πόροι που αφιερώνονται στην παροχή υπηρεσιών μια ομοσπονδίας προς τα υπάρχοντα μέλη της – και ταυτόχρονα στην αύξηση της ελκυστικότητας της σε επίδοξα νέα μέλη – είναι στην ουσία επένδυση και για την οικονομική της βιωσιμότητα, μέσω των συνδρομών. Επομένως, οι δραστηριότητες εσωτερικής οργανωτικής οικοδόμησης είναι κι αυτές δραστηριότητες λόμπινγκ στο βαθμό που επηρεάζουν άμεσα την αποτελεσματικότητα του λόμπινγκ.

Σχηματικά, θα μπορούσαμε να διακρίνουμε τρεις κατηγορίες δραστηριοτήτων λόμπινγκ :

  1. Τις δραστηριότητες οργανωτικής οικοδόμησης και βασικής υποδομής (monitoring, δίκτυο επαφών, μέλη, συμμαχίες)
  2. Την άμεση γραπτή ή προφορική επικοινωνία με τους θεσμούς (άμεσο λόμπινγκ)
  3. Τις δραστηριότητες που στοχεύουν στην τεκμηρίωση και ισχυροποίηση των επιχειρημάτων που χρησιμοποιούνται σε αυτή την επικοινωνία (μελέτες, κινητοποίηση «κοινής γνώμης» ή συγκεκριμένων κατηγοριών, παρουσία στη δημόσια σφαίρα).