Οι πολιτικοί κοινωνιολόγοι Guillaume Courty και Hélène Michel έχουν χαρακτηρίσει τους εκπροσώπους συμφερόντων ως επικουρικό προσωπικό των ευρωπαϊκών θεσμών (« auxiliaires de l’Europe politique »).[1] Ο κεντρικός ρόλος που καταλαμβάνουν οι διαβουλεύσεις στη διαδικασία σύνταξης και διαπραγμάτευσης της ευρωπαϊκής νομοθεσίας κάνει δύσκολο να φανταστεί κανείς τη λειτουργία της ΕΕ στην πράξη χωρίς τους λομπίστες.
Ο παρακάτω πίνακας μας βοηθά να καταλάβουμε ότι το ανθρώπινο δυναμικό των ομάδων συμφερόντων είναι εντελώς συγκρίσιμο με το ανθρώπινο δυναμικό των θεσμών της ΕΕ:
|
Συνολικό προσωπικό |
Στις Βρυξέλλες |
Σύνολο ΕΕ |
62.000 |
36.820 |
Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
32.000 |
21.000 |
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ) |
13.000 |
8.300 |
Συμβούλιο ΕΕ / Ευρ. Συμβούλιο |
6.500 |
6.500 |
Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα |
3.500 |
20 |
Δικαστήριο της ΕΕ |
2.000 |
0 |
Άλλοι οργανισμοί της ΕΕ |
5.000 |
1.000 |
Εκπρόσωποι συμφερόντων |
26.500 |
18.000 |
Με τον πίνακα αυτόν βλέπουμε ότι για κάθε δύο υπαλλήλους ή αξιωματούχους της ΕΕ στις Βρυξέλλες υπάρχει ένας λομπίστας. Συνολικά, υπάρχουν τέσσερις περίπου λομπίστες για κάθε δέκα υπαλλήλους ή αξιωματούχους της ΕΕ.
Η συσχέτιση αυτών των αριθμών δεν είναι όμως αρκετή για να κατανοήσουμε το πλαίσιο της σχέσης εργασίας ανάμεσα τους υπαλλήλους και αξιωματούχους της ΕΕ και στους εκπροσώπους συμφερόντων. Για να το κάνουμε αυτό θα πρέπει να δούμε πόσοι εργάζονται πάνω στο σχεδιασμό και το περιεχόμενο της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και των πολιτικών της ΕΕ. Η τελευταία απασχολεί τεράστια νούμερα βοηθητικού προσωπικού (γραμματειακή υποστήριξη, διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού, πληροφοριακή και κτιριακή υποδομή, επικοινωνία, προσωπικό ασφάλειας, καθαριότητας και σίτισης κα.). Στα λόμπι κάτι τέτοιο ισχύει σε πολύ μικρότερο βαθμό (για τη μεγάλη πλειοψηφία των οργανώσεων δεν ισχύει καθόλου) και σε κάθε περίπτωση οι οργανώσεις δηλώνουν μόνο τους λομπίστες τους και όχι το συνολικό προσωπικό τους στο Μητρώο, με βάση το οποίο έχει γίνει το παραπάνω μέτρημα.
Στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ρόλο στο σχεδιασμό και το περιεχόμενο της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και των πολιτικών της ΕΕ έχουνε μόνο όσοι έχουν βαθμό «AD» ή «manager»[2], δηλαδή 14.430 άνθρωποι ή το 45% του συνολικού της προσωπικού. Για τους υπόλοιπους θεσμούς της ΕΕ δε δημοσιεύονται τόσο λεπτομερειακά στοιχεία. Αν όμως κάνουμε προβολή του ποσοστού της Κομισιόν (45%) επί του συνολικού προσωπικού της ΕΕ, φτάνουμε στην εκτίμηση ότι περίπου 27.900 υπάλληλοι και αξιωματούχοι της ΕΕ εργάζονται πάνω στο σχεδιασμό και το περιεχόμενο της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και των πολιτικών της ΕΕ.
Για να κατανοήσουμε λοιπόν καλύτερα το πλαίσιο της σχέσης εργασίας ανάμεσα τους υπαλλήλους και αξιωματούχους της ΕΕ και στους εκπροσώπους συμφερόντων είναι πιο εύστοχο να πούμε ότι για κάθε ένα στέλεχος ή αξιωματούχο της ΕΕ που δουλεύει πάνω στο περιεχόμενο της νομοθεσίας των πολιτικών υπάρχει ένας λομπίστας. Στην πραγματικότητα είμαστε πιο κοντά μια σχέση 1:1 παρά σε μια σχέση 1:2.
Σε κάθε περίπτωση, οι κοινωνικοί επιστήμονες που καταπιάνονται με το ζήτημα της εκπροσώπησης συμφερόντων στην ΕΕ πρέπει να έχουν συνείδηση αυτών των μεθολογικών προβλημάτων και προκλήσεων[3].
[1] Courty G., Michel H., (2012), « Groupes d’intérêt et lobbyistes dans l’espace politique européen : des permanents de l’eurocratie », pp. 213-240, in : Georgakakis D. (dir.), Le Champ de l’Eurocratie. Une sociologie politique du personnel de l’UE, Paris, Éd. Economica
[2] Οι κατηγορίες Senior Manager, Middle Manager, Official AD, Temporary Staff AD και Special Advisers στα European Commission HR Key Figures 2023 https://commission.europa.eu/document/download/04118600-5b22-4b63-83e4-bdf74a6be3fe_en?filename=HR-Key-Figures-2023-fr_en.pdf
[3] Σχετικά με αυτά : Cécile Robert, « Les conditions sociales de ‘l’influence’. Les enseignements d’une sociologie des représentants d’intérêt à l’échelle européenne » in « EU Affairs – Sociοlogie des lobbyistes européens », Petar Lang, 2022