Λίγα λόγια για το πρόγραμμα: Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Jean Monnet Module 2023 – 2025 «Λόμπινγκ Πολιτών και Αλλαγή Πολιτικής στην Ευρώπη» είναι ένα μεταπτυχιακό, σεμιναριακό πρόγραμμα που χρηματοδοτείται από την Κομισιόν (European Comission) και υλοποιείται από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών υπό την αιγίδα του ΕΛΚΕ. Πρόκειται για ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα διδασκαλίας και ανταλλαγής γνώσεων που περιλαμβάνει ένα μεταπτυχιακό μάθημα και εξειδικευμένα μεθοδολογικά εργαστήρια (workshops) και σεμινάρια κατάρτισης σχετικά με το πεδίο επιρροής των ομάδων συμφερόντων και του λόμπινγκ στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής διακυβέρνησης. Το πρόγραμμα στοχεύει στο να θέσει στη δημόσια συζήτηση κρίσιμα ζητήματα που αφορούν στον ανταγωνισμό και τις στρατηγικές επιρροής των ομάδων συμφερόντων στον ευρωπαϊκό χώρο δημόσιας πολιτικής, το λόμπινγκ πολιτών στη χάραξη της δημόσιας ατζέντας και τις συμμαχίες υπεράσπισης, αλλά και ζητήματα διαφάνειας και λογοδοσίας. Το πρόγραμμα παρέχεται απολύτως δωρεάν και έχει άριστη αξιολόγηση, ενώ παράλληλα έχει συγκεντρώσει πληθώρα αφιερωμάτων σε διάφορα ΜΜΕ. Παρακάτω αναφέρονται οι συντελεστές του προγράμματος, οι οποίοι αποτελούνται από εγκεκριμένους ακαδημαϊκούς, μεταδιδακτορικούς ερευνητές και καταξιωμένους επιστήμονες.
Φιλίππα Χατζησταύρου
Επιστημονική Υπεύθυνη, Διδάσκουσα & Γενική Συντονίστρια του Προγράμματος
Είναι Επίκουρη Καθηγήτρια στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), στον τομέα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών με γνωστικό αντικείμενο την Πολιτική Επιστήμη και την Διεθνή Πολιτική. Αποτελεί μέλος του Εργαστηρίου Ευρωπαϊκής Ενοποίησης και Πολιτικής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει υπάρξει επισκέπτρια ερευνήτρια στο Τμήμα Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια (Μπέρκλεϋ, ΗΠΑ) με υποτροφία του Ιδρύματος Fulbright 2023-2024. Είναι επίσης μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Εταιρείας Πολιτικής Επιστήμης. Ύστερα από σπουδές στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές και ολοκλήρωσε τo 2003 τη διδακτορική διατριβή της στην πολιτική επιστήμη στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (Université Paris I Panthéon Sorbonne). Έχει εργαστεί για πολλά έτη ως ερευνήτρια, ενώ στο παρελθόν έχει διδάξει μεταξύ άλλων στο Πανεπιστήμιο Paris VII Denis-Diderot και στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών στο Στρασβούργο. Υπήρξε μέλος του ερευνητικού κέντρου ευρωπαϊκής πολιτικής κοινωνιολογίας GSPE – CNRS (Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου) και μέλος του ερευνητικού κέντρου συγκριτικής ανάλυσης πολιτικών συστημάτων του Πανεπιστημίου Paris I Panthéon Sorbonne. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα και οι δημοσιεύσεις της αφορούν στη θεωρία και θεσμικές πολιτικές της ευρωπαϊκής διακυβέρνησης, την ευρωπαϊκή οικονομική διακυβέρνηση, τις ομάδες συμφερόντων στην ευρωπαϊκή και διεθνή πολιτική και την ευρωπαϊκή πολιτική κοινωνιολογία. Έχει συγγράψει τα επιστημονικά βιβλία «Ποιος κυβερνά την Ευρώπη; Οι δομές εξουσίας μετά την οικονομική κρίση» (εκδ. Τζιόλα, 2018) και «Ανταγωνισμός Συμφερόντων στην Πολιτική. Στρατηγικές ιδιωτικής επιρροής, lobbying και δημόσιο συμφέρον» (εκδ. Τζιόλα, 2021).
Αναστάδιος Χάρδας
Διδάσκων Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας του Προγράμματος
Είναι Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (ΔΠΘ), με ειδικότητα την Διεθνή Οργάνωση και τις Διεθνείς Πολιτικές, υπό το πρίσμα της Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας. Έχει σπουδάσει Οικονομικά στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, ενώ έχει μεταπτυχιακό δίπλωμα στην Περιφερειακή Επιστήμη (Οικονομική Γεωγραφία) από το Πανεπιστήμιο του Reading. Ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στις Σύγχρονες Ευρωπαϊκές Σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Σάσεξ. Έχει εργαστεί ως ερευνητής επί σειρά ετών και συμμετάσχει ως προσκεκλημένος ομιλητής σε πληθώρα επιστημονικών συνεδρίων. Έχει διδάξει σε πλήθος Πανεπιστημίων (βλ. ΔΠΘ, ΕΑΠ, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Πανεπιστήμιο του Σάσεξ κ.α.) τόσο σε προπτυχιακό όσο και μεταπτυχιακό επίπεδο. Έχει εργαστεί με συμβουλευτικό ρόλο ως εμπειρογνώμονας στο Υπουργείο Δικαιοσύνης κατά το διάστημα 2017 – 2018, ενώ έχει αναλάβει συμβουλευτικά, διοικητικά και επαγγελματικά καθήκοντα σε Ινστιτούτα και εταιρείες. Είναι, μεταξύ άλλων, ένας εκ των συντελεστών του «Ελληνικού Δικτύου Διεθνούς και Ευρωπαϊκής Πολιτικής Οικονομίας» (ΕΔΔΕΠΟ). Τα ερευνητικά και ακαδημαϊκά του ενδιαφέροντα αφορούν τις Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Πολιτικές, τη Συγκριτική και Διεθνή Πολιτική, την Οικονομική Οργάνωση και την Πολιτικής συνοχής της Ευρώπης, την Ευρωπαϊκή Οικονομική Διακυβέρνηση και Οικονομική Πολιτική (δημοσιονομική και νομισματική). Πρόσφατα, δημοσίευσε το επιστημονικό βιβλίο «Διεθνής και Κλασική Πολιτική Οικονομία» (εκδ. Πεδίο, 2024).
Κωνσταντίνος Κανελλόπουλος
Διδάσκων Κοινωνιολογίας του Προγράμματος
Είναι Ερευνητής Γ’ Βαθμίδας του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ), έχοντας την ειδικότητα του Πολιτικού Επιστήμονα. Σπούδασε Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) και έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα από το Πάντειο Πανεπιστήμιο με υποτροφία του ΙΚΥ. Έχει διδάξει στα Πανεπιστήμια Κρήτης, Αθηνών, Πελοποννήσου, στο ΔΠΘ, στο ΕΑΠ και στα ΤΕΙ Πάτρας και Πειραιά. Έχει συμμετάσχει ως μέλος της ομάδας έργου σε διεθνή και ελληνικά ερευνητικά προγράμματα (GGCRISI, TransSOL, EPOCA κ.α.) ενώ ήταν Επιστημονικός Υπεύθυνος του προγράμματος «EUROPOLITY – Η πολιτικοποίηση της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης στην Ελληνική δημόσια συζήτηση, 1974-2019» (ΕΛΙΔΕΚ/Πανεπιστήμιο Κρήτης). Το έργο του έχει δημοσιευθεί σε επιστημονικά περιοδικά και συλλογικούς τόμους στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Είναι μέλος του ΔΣ (από το 2006) και Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Πολιτικής Επιστήμης (2016-σήμερα). Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εδράζονται στα Κοινωνικά Κινήματα, τη Συγκρουσιακή Πολιτική, την Πολιτική Κοινωνιολογία, την Παγκοσμιοποίηση, τη Συγκριτική Πολιτική, την Πολιτική Συμμετοχή, την Aνάλυση Πολιτικών Διεκδικήσεων και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το πιο πρόσφατο επιστημονικό του έργου είναι τα «Ζητήματα Θεωρίας των Κοινωνικών Κινημάτων στην Εποχή της Παγκοσμιοποίησης» (εκδ. Κουκκίδα, 2020).
Θεοφάνης Κοτσώνης
Διοικητική και Συμβουλευτική Υποστήριξη του Προγράμματος
Είναι Πολιτικός Επιστήμονας, αριστούχος απόφοιτος του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ). Η πτυχιακή του εργασία «Ανάμεσα σε Δύο Κρίσεις: Χρέος και Δημοσιονομική Πολιτική στην Ευρωζώνη» είναι αναρτημένη στον Πέργαμο του ΕΚΠΑ, έχοντας λάβει την μέγιστη βαθμολογία. Έχει συμμετάσχει σε ευρωπαϊκά και εγχώρια μαθητικά, φοιτητικά και επιστημονικά προγράμματα (βλ. Science View, European Student Parliaments – Debate Science, Higher Erasmus+ CIVIS – University of Tübingen) με κορυφαίες επιδόσεις και αντλώντας βραχυχρόνιες υποτροφίες. Ως μαθητής, συμμετείχε ως εκπρόσωπος της χώρας στο Final European Student Parliament of Manchester (2016) κατόπιν ερευνητικής διάκρισης σε πανελλήνιο επίπεδο στα πλαίσια του Εθνικού Μαθητικού Κοινοβουλίου της Επιστήμης, ενώ έχει αποσπάσει πληθώρα βραβείων σε επίπεδο συνεδρίων κατά τα προπτυχιακά του χρόνια. Έχει διδάξει εθελοντικά ρητορική σε μαθητές Γενικών Λυκείων της ευρύτερης περιοχής του Πειραιά, κατόπιν πρόσκλησης των Διευθυντικών Αρχών τους, με τους μαθητές του να αποσπούν βραβεύσεις. Αρθρογραφεί επί σειρά ετών σε διάφορα ΜΜΕ (Naftemporiki.gr, news247, ANT1, youthvoice.gr, SAFIA.gr) υπό το πρίσμα της πολιτικής επιστήμης και της οικονομικής ανάλυσης. Ίδρυσε το νεανικό, μη – κερδοσκοπικό και ταχέως αναπτυσσόμενο αρθρογραφικό site Youthvoice.gr, στο οποίο διετέλεσε Αρχισυντάκτης. Έχει εργαστεί τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα, ενώ έχει εργαστεί, στα πλαίσια της πρακτικής του άσκησης, στο Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων (ΙΔΟΣ) με ερευνητικά και διοικητικά καθήκοντα. Τα ερευνητικά και επιστημονικά του ενδιαφέροντα άπτονται της Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας, της Συγκριτικής Πολιτικής Ανάλυσης, των Εφαρμοσμένων Οικονομικών και των Αναπτυξιακών Πολιτικών. Έχει γίνει δεκτός στο πανεπιστήμιο Paris 1 Panthéon-Sorbonne όπου σπουδάζει στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα Οικονομικών PSME με εξειδίκευση στα Οικονομικά της Ανάπτυξης.
Γεώργιος Βασσάλος
Μεταδιδακτορικός Ερευνητής και Διδάσκων των μεθοδολογικών εργαστηρίων του Προγράμματος
Είναι Πολιτικός Επιστήμονας και Ερευνητής με πλούσια και πολυετή εμπειρία σε Πανεπιστήμια, Ινστιτούτα και φορείς του εξωτερικού. Έχει διδάξει σε κορυφαία Πανεπιστήμια του εξωτερικού όπως στο Université libre de Bruxelles, στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης της Γαλλίας (INSP – Institut national du service public), στο Sciences Po Strasbourg, στο European School of Political and Social Sciences (ESPOL), στο Université Paris 1 Panthéon-Sorbonne, στο Sciences Po Lille, στο Université de Lille, Université Lumière Lyon 2. Είναι κάτοχος πανεπιστημιακού πτυχίου Διεθνών Σχέσεων και Μεσογειακών Σπουδών από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, δύο μεταπτυχιακών τίτλων Ευρωπαϊκών Πολιτικών και Πολιτικής Επιστήμης από το Université libre de Bruxelles, ενώ έχει διδακτορικό Πολιτικής Επιστήμης από το Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου. Μεταξύ άλλων θέσεων, έχει εργαστεί ως ερευνητής στο Corporate Europe Observatory, ως ερευνητής στο Παρατηρητήριο της Ευρώπης των Πολυεθνικών (CEO) και ως Senior Consultant στο Better Europe Public Affairs. Μετρά πολλές επιστημονικές δημοσιεύσεις και έχει χρόνια αρθρογραφική παρουσία σε διάφορα μέσα. Τέλος, συλλέγει και παράγει αναλυτικά ερευνητικά δεδομένα αναφορικά με το φαινόμενο του πολιτικού lobbying σε επίπεδο θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για λογαριασμό του Προγράμματος, τα οποία και βρίσκονται δημοσιευμένα στην ιστοσελίδα.
Γεώργιος Δικαίος
Μεταδιδακτορικός Ερευνητής και Διδάσκων των Μεθοδολογικών Εργαστηρίων του Προγράμματος
Είναι ερευνητής στο Εργαστήριο Ευρωπαϊκής Ενοποίησης και Πολιτικής και Κύριος Ερευνητής της Έδρας UNESCO για την Κλιματική Διπλωματία. Είναι μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), και έχει αρμοδιότητα συνδιδασκαλίας του προπτυχιακού μαθήματος «Κλιματική Διπλωματία». Είναι, επίσης, Ερευνητής στο ΕΛΙΑΜΕΠ και επιστημονικός συνεργάτης του Κόμβου Κλιματικής Αλλαγής. Έχει σπουδάσει πολιτική επιστήμη στο ΕΚΠΑ και στο Πανεπιστημίου του Leiden (Ολλανδία). Η διδακτορική του διατριβή αναλύει τη διαμόρφωση της Ευρωπαϊκής κλιματικής διπλωματίας και την επιρροή της σε άλλους διεθνείς οργανισμούς. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιστρέφονται γύρω από τις Ευρωπαϊκές πολιτικές για το κλίμα και τις (θαλάσσιες) μεταφορές, καθώς και τη διπλωματία που επηρεάζει τη διακυβέρνηση τους. Έχει λάβει υποτροφίες για την έρευνά του από το ΕΚΠΑ, το Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντης και (δις) από το Ryoichi Sasakawa Young Leaders Fellowship Fund (SYLLF) της Ιαπωνίας. Είναι μέλος σε σειρά επιστημονικών ενώσεων (UACES, ISA, GPSG κ.α.), συμμετέχει συχνά σε διεθνή συνέδρια και άρθρα του έχουν δημοσιευτεί σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Το εαρινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2022-2023 είχε καθήκοντα αυτόνομης διδασκαλίας στο Τμήμα Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας του ΕΚΠΑ στο αντικείμενο «Περιβάλλον και Θαλάσσιες Μεταφορές». Το τελευταίο του επιστημονικό βιβλίο εκδόθηκε πρόσφατα με τίτλο ‘EU Climate Diplomacy Towards the IMO and ICAO’ (εκδ. Palgrave Macmillan Cham, 2024).
Άγγελος Τσατσαρώνης
Τεχνικός Υπεύθυνος της Ιστοσελίδας του Προγράμματος
Είναι δημοσιογράφος και ειδικός ψηφιακών μέσων και επικοινωνίας. Έχει εργαστεί ως παραγωγός δημοσιογράφος για τα δελτία ειδήσεων της ΕΡΤ. Από το 2022 εργάζεται για τη Ναυτεμπορική ως αρχισυντάκτης ενημερωτικών εκπομπών, συντάκτης διεθνών θεμάτων και παρουσιαστής της εβδομαδιαίας εκπομπής DIGITAL. Ασχολείται με το σχεδιασμό και την υλοποίηση ιστοτόπων και εφαρμογών, έχοντας δημιουργήσει δεκάδες ιστοσελίδες για οργανισμούς, επιχειρήσεις και ιδιώτες.